توسعه اکوتوریسم(طبیعت گردی) استان اردبیل با استفاد از روش برنامه ریزی استراتژیک

صنعت گردشگری به عنوان یکی از بخشهای مهم اقتصادی می باشد که به عنوان بخش چهارم فعالیتهای انسان پس ازکشاورزی، صنعت و خدمات محسوب می گردد و کارشناسان پیش بینی می کنند به عنوان سودآورترین صنعت جهان درآید. در این میان اکوتوریسم گرایش نوین در صنعت جهانگردی است. به طور کلی اکوتوریسم بدلیل پیشوند اکو و واژه توریسم، فعالیتی غیر مخرب و سودآور فرض شده و در دو دهه اخیر بخصوص در کشورهای در حال توسعه مورد استقبال قرار گرفته است. این مساله ضرورت توجه به توسعه اکوتوریسم را در کشور مطرح می نماید. در این بین، یکی از استانهای کشور که دارای مزیت نسبی در حوزه اکوتوریسم بوده و جاذبه های بدیع و منحصر به فرد اکوتوریسمی را در خود جای داده، استان اردبیل است که به نام بهشت چشمه های معدنی معروف شده است. در این پژوهش سعی بر این است تا توسعه اکوتوریسم استان اردبیل را با استفاده از روش برنامه ریزی استراتژیک(swot) بررسی و راهبردهای مناسب را برای توسعه اکوتوریسم در استان ارایه نماید. هدف کلی پژوهش، شناخت امکانات موجود و برآورد نیازهای آتی همراه با شناخت راهکارها و راهبردهای توسعه اکوتوریسم استان در جهت کمک به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. این پژوهش با توجه به نوع هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی، تحلیلی می باشد که با استفاده از مطالعات میدانی به بررسی موضوع پرداخته و در انتها با استفاده از روش برنامه ریزی استراتژیک(swot) توسعه اکوتوریسم را در استان مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل متخصصان گردشگری و گردشگران استان می باشد. برای نمونه گیری از روش کوکران و برای انتخاب نمونه در جامعه آماری گردشگران ، از روش نمونه های در دسترس استفاده شد. اما در جامعه آماری متخصصان گردشگری، تمام جامعه آماری به عنوان نمونه انتحاب شد. با محاسبه حجم نمونه از طریق روش کوکران با خطای 05/0 و با درجه اطمینان 95/0 ، حجم نمونه به 360 افزایش یافت. پرسشنامه تهیه شده مبتنی بر مقیاس لیکرت تهیه و پایای پرسشنامه از طریق روش آلفای کرونباخ سنجیده شد و جهت تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش، از آزمون پیرسون تک متغیره و دومتغیره و آزمون اسپیرمن، تحلیل رگرسیون خطی ساده و قدم به قدم، ضریب تعیین رگرسیون، تحلیل واریانس(anova) و مقایسه میانگین ها با نوع ماتریس استفاده شد. و ترسیم نقشه از طریق نرم افزار arc gis و تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزارهای exel و spss انجام شد و استراتژی های نهایی و مورد نظر از طریق برنامه ریزی کمی استراتژیک اولویت بندی گردیدند. نتایج نشان می دهد که در توسعه اکوتوریسم استان، میزان آگاهی گردشگران، مدیران و مردم محلی تاثیر مستقیمی دارد. از نتایج دیگر این پژوهش می توان به معنادار بودن ایجاد و توسعه اکوتوریسم از طریق بهبود نقاط قوت اشاره کرد و هم چنین می توان بیان داشت که نقاط قوت و فرصت توسعه اکوتوریسم در استان نسبت به نقاط ضعف و تهدید ان برتری دارد. کلمات کلیدی. اکوتوریسم، برنامه ریزی استراتژیک، swot، استان اردبیل